Wydawca treści
Rezerwat Torfowisko Serafin
Rezerwat Torfowisko Serafin znajduje się przy zjeździe z drogi Łomża - Łyse na drogę w kierunku wsi Serafin.
Rezerwat „Torfowisko Serafin” został ustanowiony na podstawie Rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych z dnia 21 grudnia 1998 r. (M.P. 1998, nr 161, poz. 1101). Celem ochrony rezerwatu jest zachowania ze względów naukowych, dydaktycznych i krajoznawczych torfowiska o bogatej faunie i florze, w tym rzadkiej i chronionej.
Fragment rezerwatu położony jest na terenie leśnictwa Serafin, oddz.: 164a. Zgodnie z Zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 30 marca 2021 r. (Dz. U. Woj. Maz. z 2021 r., poz. 2851), powierzchnia rezerwatu „Torfowisko Serafin”, wynosi 184,44 ha. Powierzchnia rezerwatu będąca w zarządzie Nadleśnictwa Myszyniec - 7,65 ha.
W miejscu dzisiejszego rezerwatu obejmującego torfowisko istniało kiedyś jezioro Krusko. Z czasem zbiornik uległ wypłaceniu i zarósł kożuchem roślinności pływającej. Wykształciło się pło mszarne z charakterystyczną roślinnością torfowiskową i bagienną. Rezerwat obejmuje unikalny kompleks torfowisk przejściowych, które pełniąc funkcję zbiornika retencyjnego stanową ważny element środowiska przyrodniczego. Teren rezerwatu „Torfowisko Serafin” zasiedla wiele cennych gatunków fauny i flory. Jest to miejsce występowania wielu gatunków ptaków, m.in.: żurawia, cietrzewia, derkacza, rokitniczki czy pustułki. Spośród roślin objętych ochroną ścisłą na terenie rezerwatu stwierdzono występowanie takich gatunków jak: rosiczka okrągłolistna, lipiennik Loesela czy kruszczyk błotny.
Rezerwat położony jest w zasięgu Obszaru o Znaczeniu Wspólnotowym (OZW) Torfowisko Serafin PLH140057. Rezerwat nie posiada aktualnego planu ochrony. Zgodnie z Zarządzeniem nr 13 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 20 marca 2020 r., dla rezerwatu „Torfowisko Serafin” ustanowiono zadania ochronne na okres 5 lat. Działania ochronne polegające na usuwaniu z terenu torfowiska przejściowego ekspansywnych gatunków roślin, w szczególności wierzby, brzozy i trzciny, powodujących zarastanie torfowiska, mają być realizowane poza fragmentem rezerwatu znajdującym się w zarządzie Nadleśnictwa Myszyniec.
Rezerwat Surowe
Typ rezerwatu: leśny, powierzchnia 4,57 ha, położony w gminie Czarnia, niedaleko miejscowości Surowe, od której pochodzi jego nazwa.
Rezerwat „Surowe” został ustanowiony na podstawie Zarządzenia nr. 132 Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 25 sierpnia 1964 r. (M.P. 1964, nr 65, poz. 304), w celu zachowania i ochrony ze względów naukowych i dydaktycznych fragmentu boru świerkowo-sosnowego naturalnego pochodzenia, stanowiącego resztę dawnej Puszczy Myszynieckiej.
Rezerwat o powierzchni 4,57 ha położony jest w leśnictwie Surowe, oddz.: 288 j,k,l,m, obejmuje także drogi i linie podziału powierzchniowego znajdujące się w granicach tych wydzieleń. Strukturę i jakość drzewostanu kształtują naturalne procesy przyrodnicze. Rezerwat objęty jest ochroną bierną. Nie jest dostępny dla ruchu turystycznego.
Rezerwat nie posiada aktualnego planu ochrony. Zgodnie z Zarządzeniem nr. 11 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 31.01.2022 r., dla rezerwatu „Surowe” ustanowiono zadania ochronne na okres 5 lat. Zadania ochronne będą polegały na monitoringu naturalnych procesów zachodzących w rezerwacie, inwentaryzacji zasobów i składników przyrody oraz rozpoznaniu mechanizmów mogących mieć negatywny wpływ na cel ochrony przyrody.
Rezerwat Podgórze
Rezerwat Podgórze - utworzony w 1987 roku - znajduje się niedaleko wsi Wach (gmina Kadzidło).
Rezerwat „Podgórze” został ustanowiony na podstawie Zarządzenia Ministra Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych z dnia 19 lutego 1987 r. (M.P. 1987, nr 7, poz. 55) w celu zachowania fragmentu dawnej Puszczy Kurpiowskiej z naturalnymi drzewostanami świerkowo-sosnowymi.
Rezerwat o powierzchni 37,76 ha położony jest w leśnictwie Podgórze, w oddz.: 489, obejmuje także drogi oraz linie podziału powierzchniowego znajdujące się w granicach tego oddziału.
Rezerwat tworzą drzewostany sosnowe, z domieszką świerka, brzozy i olchy, które w znacznej części wykazują pochodzenie naturalne. Niekiedy można tu spotkać sosnę krezowatą (kołnierzykowatą) – Pinus silvestris v. annulata.
Rezerwat nie posiada aktualnego planu ochrony. Zgodnie z Zarządzeniem nr 19 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 31.01.2022 r., dla rezerwatu „Podgórze” ustanowiono zadania ochronne na okres 5 lat. Zadania ochronne będą polegały na monitoringu naturalnych procesów zachodzących w rezerwacie, inwentaryzacji zasobów i składników przyrody oraz rozpoznaniu mechanizmów mogących mieć negatywny wpływ na cel ochrony przyrody.
Rezerwat Torfowisko Karaska
Rezerwat Torfowisko Karaska obejmuje powierzchnię 402,69 ha. Położony jest przy miejscowości Piasecznia (gmina Kadzidło).
Rezerwat „Torfowisko Karaska” został ustanowiony na podstawie Rozporządzenia nr 231 Wojewody Mazowieckiego z dnia 23 lipca 2001 r. (Dz. Urz. 2001, nr 158, poz. 2277). Celem ochrony jest torfowisko wysokie z typowo wykształconą roślinnością i charakterystyczną fauną.
Rezerwat o powierzchni 402,69 ha położony jest w leśnictwie Dylewo, oddz.: 628,629, obejmuje także drogi, rowy i linie podziału powierzchniowego znajdujące się w granicach tych wydzieleń.
Torfowisko Karaska jest największym torfowiskiem na terenie województwa mazowieckiego i jednocześnie jednym z największych torfowisk wysokich w Polsce. Na obszarze rezerwatu zinwentaryzowano 6 typów siedlisk przyrodniczych z sieci Natura 2000, tj.:
- 6230 - Górskie i niżowe murawy bliźniaczkowe (Nardion - płaty bogate florystycznie)
- 6510 - Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
- 7110 - Torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe)
- 7120 - Torfowiska wysokie zdegradowane, zdolne do naturalnej i stymulowanej regresji,
- 7140 - Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio - Caricetea)
- 91D0 - sosnowe bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi - Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi - Pinetum)
Teren rezerwatu „Karaska” zasiedla wiele cennych gatunków fauny i flory. Stwierdzono tu występowanie ponad 100 gatunków ptaków, m.in.: cietrzewia, żurawia, derkacza, bekasa czy pustułki. Ze względu na swą niedostępność torfowisko stało się ostoją dla łosi, jeleni i saren. Charakter rezerwatu sprawia, że występuje tu również wiele gatunków roślin. Spośród roślin objętych ochroną ścisłą na terenie rezerwatu stwierdzono występowanie takich gatunków jak: rosiczka okrągłolistna czy turzyca strunowa.
Rezerwat położony jest w zasięgu Obszaru o Znaczeniu Wspólnotowym (OZW) Bary Bagienne i Torfowisko Karaska PLH140046.
Rezerwat posiada ważny plan ochrony. Plan ochrony rezerwatu został zatwierdzony 18 maja 2018 r. Zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie (Dz. Urz. Woj. Maz. 2018 r., poz. 5431).
Na podstawie planu ochrony w latach 2019-2021 Nadleśnictwo Myszyniec we współpracy z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska wykonywało działania ochronne polegające na:
- ograniczaniu sukcesji torfowiska wysokiego z roślinnością torfotwórczą (7110), poprzez usuwanie ekspansywnych gatunków liściastych (brzozy, osiki, wierzby),
- kształtowaniu strefy ekotonowej w celu poprawy jakości biotopu cietrzewia.
Realizacja zadań ochronnych przyczyniła się do utrzymania terenu otwartego torfowiska oraz poprawy warunków siedliskowych bytującego tam cietrzewia. Działania ochronne będą kontynuowane w kolejnych latach obowiązywania planu ochrony.
Dowiesz się więcej z artykułów:
Czynna ochrona rezerwatu przyrody "Torfowisko Karaska"
Rezerwat Czarnia
Rezerwat Czarnia położony jest w gminie Czarnia przy skrzyżowaniu dróg Myszyniec – Chorzele z drogą Czarnia – Bandysie.
Powołany w 1964 roku w celu ochrony na potrzeby naukowe i dydaktyczne fragmentu boru świeżego naturalnego pochodzenia. Typ rezerwatu: leśny, powierzchnia: 141,26 ha.
Kompleks leśny zachowany w rezerwacie jest pozostałością dawnej Puszczy Kurpiowskiej. Tworzą go głównie starodrzewia sosnowe i sosnowo-świerkowe w wieku 120 - 200 lat. W rezerwacie obserwuje się naturalną wymianę pokoleniową. W lukach powstałych na skutek obumierania drzew rozwija się podrost świerkowy. Zachodzi zmiana udziału gatunkowego drzewostanu. Sosna ustępuje miejsca świerkowi.
W rezerwacie znajdują się 4 pomniki przyrody – sosny bartne (zachowane po niegdyś powszechnym bartnictwie), dostępne do zwiedzania ze szlaku turystycznego „Barci kurpiowskich". Nazwa rezerwatu pochodzi od nazwy uroczyska.
Nadleśnictwo Myszyniec od maja 2019 roku do maja 2024 roku, działając zgodnie z Zarządzeniem Nr 10 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 22 maja 2019 r. w sprawie ustanowienia zadań ochronnych dla rezerwatu przyrody Czarnia, na terenie wskazanej formy ochrony przyrody, wykonało poniżej wymienione zadania ochronne:
-
Wyznaczano i usuwano poza teren rezerwatu drzewa stwarzające zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego oraz zasiedlone przez korniki. Prace prowadzono w pasie drzewostanu szerokości 40 m, przylegającym do dróg publicznych i dojazdów pożarowych, wskazanym w/w zarządzeniu. Szczegółowy zakres tych działań w latach 2019 – 2024 prezentuje Załącznik nr 1. Tab. 1..
-
Wykładano pułapki feromonowe do odłowu korników. Pułapki feromonowe wykładano wczesną wiosną wyłącznie we fragmentach drzewostanu, w których w poprzednim roku usuwano drzewa zasiedlone przez kornika drukarza, celem wyłapania korników wychodzących ze ściółki po przezimowaniu. Pułapki wykładano pojedynczo na okres 5 – 10 dni.
-
Inicjowano odnowienie naturalne poprzez zdarcie pokrywy gleby w wybranych fragmentach drzewostanu: w oddz.: 387 h na pow. 0,12 ha, 399 d – 0,13 ha, 406 b – 0,25 ha. Prace wykonano jesienią 2019 roku. Na przygotowanych powierzchniach w sposób naturalny odnowiła się sosna zwyczajna. Powstałe odnowienie było zabezpieczane przed szkodami od zwierzyny.
Zrealizowane działania pozwoliły na bieżącą likwidację zagrożenia bezpieczeństwa publicznego oraz przeciwdziałały kumulacji biomasy drzewnej stwarzającej zagrożenie pożarowe wzdłuż dróg publicznych i dojazdów pożarowych znajdujących się w obrębie rezerwatu. Umożliwienie usuwania drzew zasiedlonych przez kornika drukarza we wskazanym fragmencie rezerwatu przyczyniło się do ograniczenia wydzielania posuszu świerkowego. Powstałe odnowienie sosnowe rokuje na przyszłość.
Ponadto na mocy Decyzji Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 02.06.2022 r. zn. spr. DZP-WP.6205.48.2022.AL od 03.06.2022 r. do 08.06.2022 r. w rezerwacie Czarnia przeprowadzono zabieg ochronny, polegający na okorowaniu 20 szt. złomów i wywrotów świerkowych zasiedlonych przez kornika drukarza. Prace prowadzono w oddz. 387 h, 387 j, 397 c, 406 b.
Zgodnie ze wskazaniami przedmiotowej Decyzji wywrócone lub złamane świerki oczyszczono z gałęzi przy pomocy pilarki, a następnie okorowano ręczną korowaczką. Korę oraz gałęzie powstałe w wyniku zabiegu wyniesiono na obrzeża rezerwatu, w miejsca umożliwiające ich załadunek na środki transportowe i bezzwłocznie wywieziono poza teren rezerwatu. Grubiznę bez kory w całości pozostawiono na terenie rezerwatu.
Przeprowadzony zabieg zminimalizował skutki nawałnic, które miały miejsce w I kwartale 2022 roku, poprzez ograniczenie rozwoju kornika w złamanych lub wywróconych świerkach i jego presji na starodrzew zachowany w rezerwacie Czarnia.
Dotychczas ustalone działania ochronne były rozwiązaniem godzącym ochronę cennego obiektu przyrodniczego oraz dobro publiczne.
Dowiesz się więcej w artykule pn. "Obiekt edukacyjny rezerwat przyrody Czarnia udostępniony ze szlaku turystycznego Barci Kurpiowskich".